Waarom investeer je als kmo best vandaag nog in artificiële intelligentie? Wat zijn de voordelen? En waar start je?

Interview

Toekomstgerichte kmo’s gaan best zo snel mogelijk aan de slag met artificiële intelligentie . Door de mogelijkheden van AI te benutten, kunnen ze hun bedrijf doen groeien, transformeren en versterken. Dat ervaren Celina Buyle en Steven Puttemans, respectievelijk bedrijfsadviseur en projectadviseur bij VLAIO. Beiden helpen bedrijven met digitale groeiplannen en begeleiden hen naar de juiste subsidies. Dit artikel schetst de uitdagingen en mogelijkheden.

👉 Ontdek aan het einde van dit artikel mogelijke subsidies voor je AI-project. Of klik nu meteen door naar het overzicht van de VLAIO-subsidies.
""
Celina van VLAIO luistert en verwijst je door naar partijen die passen bij je AI-project. © Foto VLAIO

Corona boost voor digitalisering

Corona heeft een forse boost gegeven aan het aantal digitaliseringsprojecten bij Vlaamse kmo’s. Artificiële intelligentie volgt in dit spoor. "AI is prominent aanwezig in de vragen die ons bereiken uit alle mogelijke sectoren", zegt Celina Buyle, bedrijfsadviseur bij VLAIO.

"Door corona en het bijhorende telewerk stijgt het gebruik van de digitale technologieën. We zien ook een beweging naar industrie 4.0. Het gevolg is dat bedrijven steeds meer data verzamelen. Vandaag willen ze deze data benutten. Bedrijven vragen zich af hoe ze zich ermee kunnen versterken en hoe data hen intern efficiënter kan doen te werken. In die oplossingen speelt AI heel vaak een cruciale rol."

Steven vult aan: "De kmo’s die ons vragen stellen, zijn ofwel pionier in hun sector, ofwel worden ze door concrete use cases geïnspireerd. Ze herkennen de uitdagingen en willen die ook aangaan zoals ze andere bedrijven horen getuigen."

""
Digitalisering kan eenvoudig zijn. Veel kleine stapjes maken ook een wereld van verschil.
Steven Puttemans, projectadviseur bij VLAIO

Succesvolle AI is mensondersteunend

"Kmo’s zetten AI en andere digitale technologieën vandaag al in om onder meer repetitieve taken - waarvoor ze geen personeel meer vinden - te automatiseren. Daarnaast willen ze de jobvreugde van hun mensen vergroten, bijvoorbeeld door hun interne processen efficiënter te laten lopen. Een andere belangrijke reden om met AI aan de slag te gaan, is om een straffer, kwalitatiever product te bedenken dan de concurrentie."

"De meest succesvolle AI-projecten zijn dan ook mensondersteunend, niet mensvervangend", zegt Steven. "Zo verloren notariskantoren vroeger veel tijd door in oudere, papieren aktes te zoeken naar paragrafen die ze konden hergebruiken. Vandaag hebben ze hun duizenden aktes in een digitaal systeem. Ze kunnen vlotter de juiste passages vinden, ondersteund door suggesties van een AI-systeem, en nieuwe aktes opstellen. Hierdoor houden ze meer tijd over om zich te focussen op hun echte expertise."

AI levert op: meer omzet, kwaliteit en tewerkstelling

Een kwart van de Vlaamse bedrijven gebruikt artificiële intelligentie (AI), wijst de AI Barometer 2022 uit. Deze ondernemingen realiseren er meer omzet mee, een hogere kwaliteit en meer tewerkstelling. Tegelijkertijd biedt AI nog een enorm potentieel voor heel wat ondernemingen. Want 76,8% van de Vlaamse bedrijven zet nog geen artificiële intelligentie in.

👉 Klik door naar de resultaten van de AI Barometer.

""
Kan AI je echt helpen meer muffins te bakken? Vraag het na. © Foto Taylor Grote, Unsplash

AI hoeft niet complex te zijn

Maar lang niet alle kmo’s investeren in digitalisering. "Realistisch gezien kan je vandaag misschien wel goed meedraaien in je sector, maar loop je een groot risico om binnen vijf jaar problemen te krijgen als je vandaag niet op de AI-trein springt", voorspellen Celina en Steven.

Toch is de stap zetten naar AI voor veel ondernemers een drempel, merkt Steven op: "Het helpt niet dat vaak het beeld wordt geschetst dat AI kmo’s en hun wereld drastisch zal veranderen. Dit werkt contradictorisch. Want hierdoor denken kmo’s dat de radicale transformatie complex is, wat niet altijd klopt. Digitalisering kan ook eenvoudig. Veel kleine stapjes maken ook een wereld van verschil."

""
Bedrijven verzamelen steeds meer data. Vandaag willen ze deze data benutten.
Celina Buyle, bedrijfsadviseur bij Team Bedrijfstrajecten

Ook de werking van de technologie zelf, en de ethische en juridische kwesties die deze meebrengen, zijn soms een hindernis. Steven refereert naar de 'black box' die gevoed wordt met data en vervolgens een uitkomst geeft, zonder dat duidelijk is hoe het resultaat tot stand is gekomen. Deze bezorgdheden maken dat heel wat bedrijven eerder weigerachtig staan tegenover AI.

""
Vraag raad en werk samen met AI-specialisten. Coworkers © Foto Shridhar Gupta, Unsplash

Kwalitatieve data zijn een must

Kunstmatige intelligentie heeft kwalitatieve en gestructureerde data als grondstof. Maar deze ontbreken nog dikwijls.

"Er is door digitaliseringsprojecten wel meer data dan ooit beschikbaar, maar deze zijn soms niet geüniformiseerd waardoor deze moeilijk te ontginnen zijn."

En een vertrouwd businessmodel omgooien, is niet altijd evident, begrijpt Celina: "Kmo’s hebben een werkend product of populaire dienst. Overstappen naar een volledig nieuwe digitale sfeer vormt een risico. Dat zijn ze niet altijd bereid om te nemen. Tot slot komt elke kmo wel tijd tekort, waardoor innovaties soms op de lange baan geschoven worden."

De eerste stap naar AI

De eerste stap naar AI is een stap die voor de meeste kmo’s niet opvalt, bijvoorbeeld wanneer ze een IT-tool aankopen waar AI al achter de schermen draait. Denk maar aan een mailbox met spamfilter, specifieke planningssoftware, boekhoud- en documentsystemen…

De volgende stap is het meer op maat uitzoeken hoe artificiële intelligentie bij specifieke uitdagingen kan helpen. Kijk hierbij eerst naar kleine elementen die een grote impact kunnen hebben. Roep hier indien nodig externe expertise voor in en neem deel aan inspiratiesessies om meer kennis op te doen van de mogelijkheden van AI, zoals Start AI van Agoria, de Digihub van Voka en de UNIZO-Scan Digitalisering.

"Want AI-technologie wordt pas succesvol als je er personen met de juiste expertise op kan zetten", zegt Steven. "Goed nieuws is dat je deze mensen niet in dienst moet hebben. Er zijn voldoende in AI-gespecialiseerde bedrijven die kmo’s over deze drempel helpen."

""
Kan ook een schrijnwerker zijn zaak doen groeien met AI? © Foto Andrew Ruiz, Unsplash

Vertrek van een concreet probleem…

De beste resultaten zien Celina en Steven bij projecten die vanuit een concreet probleem ontstaan. En gelukkig hebben Vlaamse kmo’s aan slimme ideeën die voortkomen uit problemen geen gebrek.

Zo legde onlangs een schrijnwerker aan Celina uit hoe hij van plan is om met AI zijn productiemachines automatisch aan te sturen en efficiëntiewinst te boeken. Een bloemenleverancier droomde dan weer van beeldherkenningssoftware die hem informeert over de versheid van zijn boeketten.

""
"Kmo's zetten AI vandaag al in voor taken waarvoor ze geen personeel meer vinden", ziet Steven van VLAIO. © Foto VLAIO

…en laat je bijstaan door de VLAIO-bedrijfsadviseurs

Wat Celina en Steven doen? Luisteren en partijen in de markt zoeken die passen bij het project.

"Ondernemers die zich laten ondersteunen door gespecialiseerde dienstverleners boeken vaak succes in hun VLAIO-project", zegt Celina. "Gelukkig hebben we hier in Vlaanderen een heel rijk ecosysteem van actoren uit zowel de bedrijfs- als onderzoekswereld die klaar staan met expertise."

Hier vind je betaalbare expertise

Het uitgebreide aanbod aan steunmaatregelen en experts verlaagt de drempel tot AI gevoelig.
Deze experts adviseren, leren en helpen je bij het optimaal gebruikmaken van AI-toepassingen vanuit hun ervaring met gelijkaardige oplossingen, bedrijven en sectorgenoten.

👉 Check snel de AI Expertisedatabank

De eerste stap voor wie wil beginnen met een AI-traject is dan ook zowel helder als eenvoudig: leg je idee voor aan de VLAIO bedrijfsadviseurs! Er zijn zoveel mogelijkheden, zoveel partners waaronder sectororganisaties, zoveel onderzoeksinstellingen die mee research voor je kunnen doen, zoveel private dienstverleners… Ze verwijzen je graag door naar de beste partner voor jouw vaardigheden en project. Dit is echt maatwerk!

En wat als je nog niet direct een eigen AI-traject voor ogen hebt? Geen probleem, ook dan kunnen Celina en Steven je gidsen naar inspiratie en informatie. Vanuit verschillende organisaties uit het VLAIO netwerk worden inspiratiesessie en andere activiteiten georganiseerd die bedrijven laten ontdekken wat de mogelijkheden van AI zijn.

Deze subsidies steunen AI-projecten

De specialisten van VLAIO begeleiden je bij het aanvragen van subsidies. Celina en Steven lichten de mogelijkheden toe om de kostprijs van een AI-project te verlichten:

  • Via de kmo-portefeuille koop je advies en opleidingen in bij erkende dienstverlener.
  • De kmo-groeisubsidie ondersteunt je bij het inhuren van een extern gespecialiseerde dienstverlener en/of het aanwerven van een medewerker voor het groeitraject inzake (datagedreven) digitalisering. 
  • Innovatiesteun komt tussen voor personeels- en andere kosten gerelateerd aan een onderzoeks- & ontwikkelingsproject.
  • Je werkt met kennisinstellingen samen in een O&O-project en neemt deel aan TETRA- en COOCK-projecten om meer kennis op te doen rond de nieuwste ontwikkelingen/toepassingen inzake AI. 
  • Via Blikopener leg je uitdagingen voor aan hogescholen. 
  • Via de partners van VLAIO win je heel laagdrempelig advies in. Agoria, Voka, Unizo, Kenniscentrum Maatschappij & Data, VAIA (Vlaamse AI Academie)… organiseren webinars, seminaries, opleidingen en laagdrempelige activiteiten. Daar proef je van de mogelijkheden, leg je contacten, leer je starten met AI... Ontdek het uitgebreide aanbod via de agenda op digitaletoekomst.be

👉 Klik door voor meer details over financiële steun voor je AI-project

Hoe ondersteunt het Vlaams Beleidsplan AI jouw onderneming?

Vlaanderen investeert via het Beleidsplan Artificiële Intelligentie fors in onderzoek, praktische toepassingen en omkadering op het vlak van opleiding, bewustmaking en ethische vragen. Hoe ondersteunt het plan jouw onderneming?